Zrozumienie zagrożenia jest pierwszym działaniem jakie powinno być podjęte. Nawet w lokalizacjach z dala od kominów przemysłowych, powietrze może zawierać mikrocząstki i substancje niebezpieczne dla płuc. Naturalne mechanizmy filtrujące w organizmie są w stanie obsłużyć pewną ilość tych pierwiastków, jednak gdy ilość ta zwiększa się, a ekspozycja jest częsta, mechanizmy obronne organizmu mogą zawieść. Identyfikacja stopnia zagrożenia polega na analizie rodzaju i stężenia cząstek w powietrzu, a także czasu ekspozycji na to zagrożenie w miejscu pracy.

Przed wyborem odpowiedniego środka ochrony dróg oddechowych ważne jest zminimalizowanie ryzyka wdychania szkodliwych substancji. Stosować można różne metody, takie jak odsysanie powietrza w pobliżu źródła substancji niebezpiecznych, dbałość o regularne i dokładne czyszczenie stanowisk pracy (unikanie sprężonego powietrza), kontrola i czyszczenie systemów wentylacyjnych oraz ciągłe monitorowanie jakości powietrza. Ponadto istotne jest uwzględnienie opinii pracowników — jeśli wyczują nieprzyjemny zapach, doświadczą nudności, zawrotów głowy lub nagłego zmęczenia, powinni natychmiast opuścić lokal.

Wybór właściwej ochrony dróg oddechowych jest niezmiernie istotny. Półmaski filtrujące, takie jak półmaski oddechowe, dzielą się na trzy kategorie w zależności od wydajności filtra. Istotne jest dopasowanie poziomu ochrony do środowiska pracy. Półmaski jednorazowe nadają się do krótkotrwałego użytku, natomiast maski wielokrotnego użytku idealnie nadają się do pracy zmianowej. Klasy filtracji (FFP1, FFP2 i FFP3) oznaczają  stosowny poziom ochrony przed kurzem, aerozolami i innymi zanieczyszczeniami.

Chociaż drobne cząstki stałe stanowią poważne zagrożenie dla dróg oddechowych, w niektórych miejscach pracy, np. w przemyśle chemicznym, motoryzacyjnym, stoczniowym czy malarskim, występuje dodatkowe zagrożenie w postaci gazów i oparów chemicznych. W takich środowiskach poleganie wyłącznie na respiratorach może okazać się niewystarczające i spowodować konieczność stosowania półmasek i masek wyposażonych w wymienne filtry gazowe lub filtry kombinowane, które wychwytują zarówno cząstki stałe, jak i gazy. Półmaski zapewniają ochronę ust i nosa, natomiast maski pełnotwarzowe zapewniają kompleksową osłonę, zabezpieczając całą twarz, łącznie z oczami.

Filtry gazowe i kombinowane, podobnie jak maski oddechowe, dzielą się na trzy klasy. Klasa 1 nadaje się do miejsc pracy, w których stężenie substancji szkodliwych jest mniejsze niż 0,1%. Dla stężeń do 0,5% zalecana jest klasa 2, mająca zastosowanie do masek i systemów respiratorów. W środowiskach, w których zawartość substancji szkodliwych przekracza 1% objętości powietrza, niezbędną ochronę zapewnia klasa 3, obejmująca systemy z wentylatorem lub urządzeniem odciągowym.

Identyfikację rodzajów gazów, przed którymi chroni maska, ułatwia kolorowe oznaczenie i litery umieszczone na masce. Na przykład żółta litera „E” oznacza ochronę przed tlenkami siarki, chlorowodorem i innymi kwaśnymi gazami. Tymczasem czerwona litera „Hg” oznacza skuteczność maski w wychwytywaniu par rtęci, a zielona „K” oznacza ochronę przed amoniakiem i jego pochodnymi organicznymi. Zrozumienie tych rozróżnień gwarantuje, że pracownicy będą wyposażeni w odpowiednią ochronę dróg oddechowych dostosowaną do określonych zagrożeń w miejscu pracy.