Środowisko zapylone

1. Znajomość ryzyka

Nawet w górach, gdzie najbliższy dymiący komin znajduje się w odległości dziesiątek kilometrów, powietrze zawiera substancje i mikrocząstki, które są niebezpieczne dla płuc. Jednocześnie płuca mają wrodzone mechanizmy obronne.

Jednak jeśli objętość tych cząstek rośnie, a płuca są na nie narażone zbyt często, te mechanizmy obronne zawodzą. To zjawisko występuje często w miejscu pracy.

Poziom ryzyka zależy od kilku czynników:

• Czy powietrze zawiera cząstki stałe, które tworzą aerozole: pył (generowany przez kruszenie materiałów stałych, opary (generowane przez spalanie materii organicznej) oraz dym (generowany przez oksydację substancji organicznych)?
• Jakie stężenie tych substancji znajduje się w powietrzu?
• Jak długo pracownicy są narażeni na te substancje?

2. Eliminacja ryzyka

Przed podjęciem decyzji o wyborze właściwego środka ochrony dróg oddechowych, należy najpierw podjąć próbę unikania zagrożeń i zmniejszenia ryzyka wdychania substancji niebezpiecznych.

Można to zrobić poprzez:

• zapewnienie stałego mechanizmu wylotu powietrza w pobliżu punktu wycieku substancji niebezpiecznych do powietrza;
• regularne i dokładne sprzątanie miejsca pracy (unikać używania sprężonego powietrza);
• sprawdzanie i czyszczenie systemu wentylacyjnego;
• stałe monitorowanie jakości powietrza w miejscu pracy.

Jeżeli rozwiązania technologiczne są niedostępne, należy zapytać pracowników o samopoczucie. Powinni natychmiast opuścić miejsce pracy jeżeli:

• wyczuwają zapach lub aromat w powietrzu;
• odczuwają dolegliwości, mają zawroty głowy lub nagle czują się senni lub zdezorientowani;
• mają podrażniony nos lub nagle dostają kataru.

3. Wyposażenie personelu w odpowiednie środki ochrony

Kategorie półmasek filtrujących dzielą w zależności od poziomu stężenia, z jakim radzi sobie filtr. Jednakże maski FFP nigdy nie chronią przed oparami i gazami.

To oznacza, że można je stosować w środowisku o odpowiednim stężeniu tlenu (stężenie O₂ poniżej 19,5 % stanowi zagrożenie dla zdrowia).

Maski z aktywnym węglem mogą pomóc niwelować uciążliwe zapachy, gazy i opary, lecz tylko w środowiskach, w których nie są przekroczone dopuszczalne poziomy narażenia DPN).

Dobór poziomu ochrony do rodzajów czynności: 

* FFP2 przy wyższych stężeniach

** FFP3 przy wyższych stężeniach

*** FFP2 przy zawartości krzemianu

Podział półmasek filtrujących:

• jednorazowe (NR – nie nadają się do ponownego użycia): do użytku domowego, np. podczas cięcia drewna lub demontażu starej zabudowy łazienki. Nie nadają się do użytku przez cały dzień pracy;
• wielokrotnego użytku (R – nadają się do ponownego użycia): mogą by składane z zaworem wydechowym zapewniającym wygodne oddychanie lub o kształcie zapewniającym długotrwałe użytkowanie. Są odpowiednie do pracy zmianowej w zakładach.

Uwaga – to tylko wskazówka. Rodzaj ochrony zależy od indywidualnego wyboru. Należy podjąć ostrożną decyzję odnośnie poziomu ochrony wymaganego przez dany rodzaj pracy, np. zgodnie z kartą charakterystyki substancji niebezpiecznych, która musi uwzględniać każdą niebezpieczną substancję i mieszankę. Ponadto należy zawsze dokładnie zapoznać się z instrukcją stosowania środków ochrony, aby uniknąć uszkodzenia dróg oddechowych.

Jeżeli półmaska nie jest idealnie dopasowana do twarzy, jej skuteczność jest praktycznie znikoma. Dlatego należy zawsze wybierać odpowiedni rozmiar i najlepiej mieć ogoloną twarz. Długie włosy należy związać z tyłu i należy zdjąć biżuterię. Za każdym razem, warto wybrać respirator, który daje możliwość formowania kształtu.