Bezpieczeństwo w laboratorium
Niezależnie od branży - farmaceutycznej, kosmetycznej, inżynierii przemysłowej, czy produkcji żywności - należy przyjąć wystarczające środki ochrony, aby dla wszystkich stworzyć bezpieczne, wydajne i przyjemne środowisko pracy.
Każde laboratorium, które jest zainteresowane osiągnięciem wysokiego poziomu bezpieczeństwa, musi zadbać o to, by wszystkie osoby obecne w miejscu pracy były w każdej chwili wyposażone w odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Zasady bezpiecznej pracy w laboratoriach chemicznych są szczegółowo przedstawione w normie technicznej ČSN 01 8003.
Poniżej znajduje się przegląd niektórych podstawowych środków ochrony indywidualnej, które powinny stanowić wyposażenie każdego pracownika laboratorium. Chociaż potrzeby i wymagania poszczególnych laboratoriów mogą się różnić, znaczna część asortymentu ŚOI jest wspólna dla wszystkich.
Środki ochrony indywidualnej można podzielić na dwie grupy:
- do codziennego użytku,
- specjalne.
Środki ochrony indywidualnej do codziennego użytku:
1. Obuwie bezpieczne
Obuwie bezpieczne odgrywa ważną rolę w laboratorium z kilku powodów. Po pierwsze, zapewnia stabilność i przyczepność, pomagając uniknąć niekontrolowanego poślizgu lub potknięcia. Oczywiście, chroni również stopy przed ciężkimi lub ostrymi spadającymi przedmiotami, wobec których standardowe obuwie rekreacyjne nie może zapewnić wystarczającej ochrony.
Obuwie bezpieczne jest wyposażone w metalowe lub niemetalowe podnoski oraz inne elementy ochronne, takie jak antypoślizgowa podeszwa i antyprzebiciowa (metalowa/niemetalowa) wkładka. Zastosowanie kompozytu w podnoskach i wkładkach antyprzebiciowych sprawia, że obuwie bezpieczne jest teraz niezwykle lekkie.
Możesz wybierać spośród szerokiej gamy obuwia ochronnego, ale przede wszystkim powinno ono spełniać wymogi i normy prawne oraz być używane do celów, dla których zostało zaprojektowane.
Obuwie ochronne przeznaczone do pracy w laboratorium powinno być wysoce antypoślizgowe, antystatyczne i odporne na działanie substancji, z którymi może mieć kontakt w miejscu zatrudnienia.
2. Okulary ochronne
Okulary ochronne odporne chemicznie chronią oczy przed obcymi przedmiotami i substancjami, które mogą chemicznie lub mechanicznie uszkodzić oczy lub układ wzrokowy.
Urazy oczu należą do najczęstszych obrażeń w miejscu pracy, aczkolwiek do 90% z nich można uniknąć przez noszenie okularów ochronnych.
Najczęstsze urazy oczu obejmują rozpryski chemiczne, ekspozycję na promieniowanie UV lub podczerwień oraz penetrację małych rozmiarów ciał obcych. Ponadto, pracownicy laboratorium są narażeni na zagrożenia zanieczyszczeniem oka przez błonę śluzową również chorobami zakaźnymi.
Środki ochrony wzroku należy dobierać na podstawie zagrożeń zawodowych. Spośród różnych rozwiązań możemy wybrać dla nas właściwe, zaczynając od klasycznych okularów ochronnych przez gogle i specjalne osłony twarzy a nawet maski.
Najczęściej środki ochrony oczu są wykonane z tworzyw sztucznych, poliwęglanu lub z materiału TRIVEX.
3. Rękawice ochronne
Podobnie jak w przypadku innych ŚOI, rękawice należy również wybrać w odniesieniu do zagrożeń, z jakimi możemy się spotkać w miejscu pracy. Rękawice ochronne są zazwyczaj wykonane z nitrylu lub lateksu, ale każda z nich jest zaprojektowana w celu ochrony przed określoną grupą chemikaliów. Dlatego należy przestrzegać norm bezpieczeństwa przy ich wyborze. W nowym katalogu produktów CERVA można znaleźć przegląd norm dla każdej kategorii środków ochrony indywidualnej.
Przy wyborze rękawic ochronnych należy wziąć pod uwagę częstotliwość i intensywność narażenia na substancję niebezpieczną. Jeżeli możliwość kontaktu z substancją jest przypadkowa lub krótkotrwała, zwykle wystarczają rękawice jednorazowe. Zazwyczaj rękawice nitrylowe są bardziej preferowane w stosunku do lateksowych, ze względu na ich właściwości (odporność chemiczną) jak również fakt, że łatwo dostrzec na nich ewentualne przerwanie.
W przypadku długotrwałego kontaktu dłoni z substancją niebezpieczną zaleca się rękawice chemoodporne. Mogą one być używane wielokrotnie i gwarantują długotrwałą ochronę skóry rąk przed niebezpieczeństwem. Jednakże rękawice te powinny być należycie sprawdzone przed każdym użyciem.
4. Odzież ochronna
Okrycia laboratoryjne, jak i kombinezony powinny być odpowiednio dopasowane i wybrane w oparciu o ryzyko na jakie możesz być narażony. Możesz wybrać z szerokiego zakresu rozmiarów i długości, w związku z czym zawsze znajdziesz odpowiednio dobrany element odzieży ochronnej.
Kiedy jesteś w miejscu pracy płaszcze i kombinezony powinny być zapięte na guziki lub zasunięte, z rękawami zachodzącymi na rękawiczki.
W tym samym czasie konieczne jest aby zdjąć je tak szybko jak opuścisz miejsce pracy lub w przypadku kombinezonów jednorazowego użytku należy się ich pozbyć zgodnie z instrukcjami.
Nie zapomnij! Jeżeli płaszcz lub kombinezon laboratoryjny jest zanieczyszczony substancją niebezpieczną lub toksyczną, ubranie ochronne należy natychmiast usunąć jako materiał niebezpieczny.
Specjalne środki ochrony indywidualnej:
5. Maski filtrujące
Maski pełnotwarzowe są zalecane we wszystkich laboratoriach, gdzie przetwarzane są toksyczne, zakaźne lub lotne substancje, wszędzie tam, gdzie niebezpieczne chemikalia mogą dostać się do oczu lub nosa.
W miejscach, gdzie nie ma bezpośredniego niebezpieczeństwa i nie ma obowiązku prawnego, dopuszczalne może być noszenie półmaski w połączeniu z goglami ochronnymi. Zawsze jednak należy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa.
6. Kombinezon Tyvek
Jeśli natura Twojej pracy wymaga specjalnej odzieży ochronnej, w takim przypadku kombinezony Tyvek wyprodukowane przez DuPont będą najlepszym wyborem. Cieszą się one dobrą opinią ze względu na ochronę przed szerokim zakresem zagrożeń. Kombinezony tworzą efektywną barierę przed zagrożeniami w postaci cieczy jak i aerozoli.
Kombinezony Tyvek zapewniają ochronę przed chemikaliami, olejami, cieczami oraz cząsteczkami pyłów. Stosowane są w wielu zakładach jako chemiczne i biologiczne wyposażenie ochronne. Każdy kombinezon jest dostosowany do ochrony przed konkretnym ryzykiem, dlatego musisz wiedzieć z jakim zagrożeniem masz do czynienia by dokonać odpowiedniego wyboru.
Słowo końcowe
Ten krótki przewodnik nie powinien być traktowany jako wyznacznik bezpieczeństwa, ale raczej jako przegląd środków ochrony indywidualnej powszechnie stosowanych w laboratoriach chemicznych. Środki ochrony indywidualnej codziennego użytku, powinny być ogólnodostępne dla każdego pracownika laboratorium chemicznego, natomiast specjalistyczne są dobierane w oparciu o szczególne zagrożenie.
Niemniej jednak każdy powinien przestrzegać standardów bezpieczeństwa, które mają zastosowanie w ich działalności zawodowej.